W powodzeniu hodowli pielęgnic z jeziora Tanganika ważną rolę odgrywa sprawnie działający system filtracyjny. Ryby z tego jeziora są dość wrażliwe na złą jakość wody. Aby zapewnić naszym podopiecznym właściwe warunki do rozwoju i życia wskazane jest poważnie podejście do zagadnienia filtracji wody w naszym zbiorniku. Ryby mające dobrej jakości wodę odwdzięczą się nam pięknymi barwami, ciekawym zachowaniem oraz licznym potomstwem.
Planując system filtracyjny do naszego zbiornika należy rozważyć kilka zagadnień. W zależności od wielkości akwarium, miejsca jego ustawienia oraz ilości ryb dobieramy rodzaj filtra lub kilka filtrów. Należy zadać sobie również pytanie: co taki system filtracyjny powinien nam zapewnić? Jak często planujemy i w jakiej ilości podmianę wody? Dobrze działająca filtracja w akwarium powinna nam zapewnić właściwe parametry wody fizyko-chemiczne, a co z tym jest związane właściwy cykl azotowy wewnątrz zbiornika oraz dobre natlenienie. W każdym akwarium, niezależnie od wielkości, zawsze zachodzą różne procesy chemiczne i biologiczne. Jednym z ważniejszych jest proces nitryfikacji, w którym uczestniczą bakterie nitrifikacyjne Nictrobacter sp. i Nitrosomonas sp. odpowiedzialne za rozkład produktów przemiany materii, które mogą zaszkodzić naszym rybom. Bakterie te znajdują się w całym zbiorniku, a w ich szybkim rozwoju pomaga właśnie dobrze działający system filtracyjny. Głównym takim miejscem gdzie one się rozwijają jest podłoże filtracyjne w filtrze. Dlatego też należy dążyć do tego, aby ilość bakterii nitryfikacyjnych w akwarium była możliwe największa.
RODZAJE FILTRACJI
Filtracje w akwarium można podzielić na trzy grupy:
- filtracja mechaniczna
- filtracja biologiczna
- filtracja chemiczna
Filtracja mechaniczna odpowiada w akwarium przede wszystkim za przejrzystość wody. Usuwa z niej resztki pokarmu, obumarłe szczątki roślin i inne drobne zawiesiny. Szczególnie jest to ważne przy rybach które lubią kopać w podłożu. Częściowo zachodzi tu niewielki proces filtracji biologicznej. Materiały filtracyjne używane do tego typu filtracji to: gąbki, włókniny, wata, specjalna ceramika.
Filtracja biologiczna spełnia bardzo ważną rolę w akwarium z rybami z jeziora Tanganika. Odpowiada ona za oczyszczanie wody ze szkodliwych związków powstałych na wskutek rozkładania się resztek pokarmu, obumarłych roślin, produktów przemiany materii u ryb. Są to azot i azotyny. Główną rolę w filtracji biologicznej odgrywają bakterie nitryfikacyjne ( Nitrobacter, Nitrosomonas). Ten rodzaj filtracji jest skuteczny jeżeli zapewni się bakteriom odpowiednią powierzchnię filtracyjną, dobre napowietrzanie i swobodny przepływ wody przez podłoże na którym rozwinęły się już bakterie. Jako podłoże biologiczne używa się : gąbek o dużych otworach (porach), specjalną ceramikę do filtracji biologicznej, tłuczeń koralowy, tłuczeń z lawy wulkanicznej, bio-kule wykonane z tworzywa sztucznego, bio-kule wykonane ze specjalnego tworzywa sztucznego i biologicznie aktywnego, naturalne podłoża z dużą ilością porów, grube bio-włókna.
W związku z rolą jaką odgrywa filtracja biologiczna w akwarium pozwolę sobie na nieco szersze omówienie tego rodzaju filtracji.
Dobrze działająca filtracja biologiczna w akwarium powinna zapewnić m.in. właściwe parametry wody fizyko-chemiczne. W każdym akwarium, niezależnie od wielkości, zawsze zachodzą procesy chemiczne i biologiczne. W większych zbiornikach przebiegają one płynniej oraz w końcowym etapie są bardziej stabilne. Jednym z ważniejszych procesów biologicznych zachodzących w akwarium jest tzw. cykl azotowy (cykl nitryfikacyjny). W akwarium żyjące ryby oraz np. ślimaki wydalają w wyniku przemiany materii związek o nazwie amoniak – NH3 (zachodzi również wzajemny proces zmiany w jony amonowe – NH4+), który jest bardzo toksyczny dla żywych organizmów. Sztuczne środowisko o ograniczonej przestrzeni jakim jest akwarium może spowodować bardzo szybki wzrost tego związku i zaszkodzić rybom. Za prawidłowy cykl nitryfikacyjny w akwarium odpowiadają, już wcześniej wspomniane m.in. bakterie tlenowe Nitrosomonas sp. (1 etap cyklu, utlenianie amoniaku do azotynów – NO2–) i Nictrobacter sp. (2 etap cyklu, powstaje azotan – NO3–). To właśnie one odpowiadają za rozkład produktów przemiany materii ryb, rozkładają nie zjedzony pokarm oraz części gnijące roślin. Bakterie te znajdują się w całym zbiorniku, a w ich szybkim namnażaniu się i „pracy” pomaga dobrze działający system filtracyjny. Głównym miejscem w akwarium gdzie rozwijają się bakterie jest podłoże filtracyjne. Dlatego też należy dążyć do tego, aby powierzchnia filtracyjna była możliwie jak największa, przez co ilość bakterii nitryfikacyjnych w akwarium będzie duża. Można to zrobić za pomocą specjalnych wkładów do filtracji biologicznej. Są to różnego rodzaju ceramiki, które charakteryzują się dużą porowatością. W przeciwieństwie do ceramiki stosowanej w filtracji mechanicznej, ceramika „biologiczna” jest bardzo delikatna, lekka oraz w trakcie filtracji ulega powolnemu wypłukiwaniu. Innym materiałem stosowanym w filtrach biologicznych są bardzo popularne tzw. „bio kule” („bio ball’s”). Ten wkład filtracyjny występuje w kilku wariantach, pod względem materiału z którego są wykonane oraz kształtu. Nacięcia na powierzchni kulek są wykonane w celu zwiększenia powierzchni na której mogą namnażać się bakterie. Moim zdaniem większa efektywność tego rodzaju wkładu jest wówczas, jeżeli „bio kule” są zraszane wodą z akwarium (filtry tackowe, filtry zraszane), a nie zalewane w całości wodą. Kolejnymi materiałami filtracyjnymi, które używane są w filtracji biologicznej to różnego rodzaju wkłady naturalne posiadające dużą porowatość powierzchni (kruszec lawy wulkanicznej, potłuczony koral).
Woda dostarczana do filtra biologicznego powinna być wstępnie przefiltrowana przez tzw. „pre-filtr”. Mogą to być filtry używane do filtracji mechanicznej, które następnie dostarczają oczyszczoną wstępnie wodę na oddzielny filtr (moduł) biologiczny. Innym rozwiązaniem może być użycie grubszej gąbki założonej na rurkę ssącą wodę do filtra, który posiada złoże biologiczne (częste rozwiązanie stosowane np. w filtrach kubełkowych spełniających rolę filtra biologicznego). Nie można dopuścić do tego, żeby na złoże biologiczne woda wpływała z dużymi zanieczyszczeniami pochodzącymi ze zbiornika. Spowoduje to szybkie zapchanie się złoża biologicznego, a w konsekwencji nastąpi obumieranie bakterii i wydzielanie szkodliwych dla ryb toksyn. Dużym plusem stosowania „pre-filtrów” jest to, że w razie spadku przepływu wody przez filtr biologiczny spowodawanego zapchaniem się „pre-filtra” czyścimy tylko element filtracji wstępnej („pre-filtr”) nie naruszając całego złoża biologicznego, które powinno być jak najrzadziej czyszczone.
Bardzo ważnym parametrem sprawnej filtracji biologicznej w akwarium, oprócz powierzchni masy filtracyjnej, jest również prędkość przepływu wody przez złoże biologiczne. Przepływ ten nie powinien być zbyt duży, ale jednocześnie niezbyt wolny. Należy to ustawiać doświadczalnie i moim zdaniem powinien wynosić ok. 30-50% możliwości pompy zasilającej złoże biologiczne. Pamiętajmy o dobrym natlenianiu wody w akwarium. Rozpuszczony w wodzie tlen zużywają zarówno ryby, jak i bakterie tlenowe oraz rośliny (tylko w nocy). Dobre natlenienie wody otrzymamy stosując kostki lub dyfuzory powietrza, które powodują powstawanie bardzo drobnych bąbelków powietrza łatwo rozpuszczających się w wodzie. Stosowanie deszczownicy zwiększy nam dodatkowo natlenienie poprzez ruch na powierzchni wody w akwarium. W ten sposób likwidujemy również „kożuch bakteryjny”.
Do filtracji biologicznej możemy wykorzystać zewnętrzne filtry kubełkowe z wkładem typowo biologicznym (złoże biologiczne jest całkowicie zalane wodą) lub wykonać filtry we własnym zakresie. W przypadku takiego rozwiązania popularne są rozwiązania zaczerpnięte z akwarystyki morskiej, oparte na budowie filtra przepływowego, tzw. „sumpa”. Innym rozwiązaniem wykonanym samodzielnie mogą być filtry panelowe – „boxy” (zbudowane na ściance lub ściankach akwarium), filtry tackowe przesiąkające (złoże biologiczne jest zraszane wodą, nie jest na stałe zalane).
W akwarium, gdzie proces nitryfikacji działa prawidłowo, poziom amoniaku (NH3) powinien być niewykrywalny (0,0 mg/l). Podobnie jest z zawartością azotynów (NO2–) w wodzie (0,0 mg/l). Kolejny związek chemiczny powstający podczas cyklu azotowego, czyli azotan (NO3–) nie powinien przekraczać poziomu 20-25 mg/l. Odstępstwo od tych wartości świadczy o tym, że w naszym akwarium dzieje się coś niepokojącego. Może to być spowodowane m.in. zbyt dużą obsadą zbiornika, przekarmianiem ryb lub źle działającym systemem filtracyjnym (zapchanie się filtrów lub złym doborem mocy filtrów w stosunku do zbiornika, jaki posiadamy). Najszybszym sposobem zmniejszenia poziomu azotynów i azotanów w akwarium jest częściowa podmiana wody.
Na florę bakteryjną w akwarium może również niekorzystnie wpłynąć używanie lamp UV, które są wykorzystywane m.in. w akwarystyce słodkowodnej w walce z glonami. Służą one również do ograniczania ilości bakterii w akwarium (tych pozytywnych, jak i szkodliwych; organizmy pozbawione są zdolności do namnażania się oraz tracą swoje właściwości patogenne). Przez taki zabieg ryby w akwarium tracą również w pewnym stopniu swoją naturalną odporność na choroby. Bakterie mogą być również niszczone poprzez zastosowanie niektórych leków używanych podczas kuracji leczniczych.
Moim zdaniem filtracja biologiczna jest najważniejszym elementem sytemu filtracji w akwarium, dlatego należy o nią dbać i stale kontrolować jej przebieg w akwarium za pomocą testów (nie polecam testów paskowych).
Filtracja chemiczna pozwala usuwać z wody szkodliwe związki, metale ciężkie i substancje mogące zaszkodzić naszym rybom ( np. po zastosowaniu leków w zbiorniku). Usuwa się je za pomocą specjalnych woreczków, pochłaniaczy umieszczonych w filtrze gdzie może swobodnie przez nie przepływać woda. Po oczyszczeniu wody można takie wkłady wyjąć z filtra. Najczęściej używanym wkładem do filtracji chemicznej jest: węgiel aktywowany, żwirek amonowy (usuwa amoniak). Za pomocą filtracji chemicznej możemy również podnieść pH wody używając do tego celu gruby żwir koralowy.
FILTRY
Filtry możemy podzielić na dwie grupy:
- filtry wewnętrzne;
- filtry zewnętrzne.
FILTRY WEWNĘTRZNE
Do tej grupy zaliczamy filtry które w całości są zanurzone w akwarium hodowlanym. Zaletami tych filtrów jest bardzo łatwa i szybka obsługa. Najczęściej używanym elementem filtrującym w tego typu filtrach są gąbki ( różniące się wielkością porów), waty i włókniny. Niestety są to mało wydajne wkłady filtracyjne.
Stosując gąbkę jako podłoże filtracyjne należy odpowiednio dobrać jej wielkość do pojemności akwarium. Ważną cechą przy takim doborze jest też odpowiednia wielkość porów, które znajdują się w gąbce. Jeżeli będą one zbyt małe to gąbka szybko się zapcha, bakterie nie zdążą się namnożyć i skutek filtracji będzie odwrotny. Takie podłoże filtracyjne będzie raczej zatruwało wodę zamiast ją polepszać. Jako masę filtracyjna polecam stosować większe gąbki o dużych porach, gdzie woda będzie miała swobodniejszy przepływ. Takie gąbki cechuje również powolne zabrudzenie, czyli bakterie nitryfikacyjne będą miały stały dostęp powietrza i będą się mogły swobodnie rozmnażać. Należy pamiętać o tym, że nie bez znaczenia jest również powierzchnia masy filtrującej, im większa tym lepiej. Gąbki o dużych porach można kupić w każdym sklepie zoologicznym.
Do wymuszenia przepływu wody przez masę filtracyjną w filtrze wewnętrznym używa się odpowiednich urządzeń technicznych. Najprostszym takim elementem filtra jest pompka powietrzna. Tego typu pompki używane są przeważnie przy nie obudowanych filtrach gąbkowych. Moc pompki uzależniona jest od wielkości akwarium. Drugim takim urządzeniem są tzw. głowice do filtrów wewnętrznych, zwane również „power head”. Głowice te często używane są do filtrów pod żwirowych. Filtr z taką głowicą ma wygląd pompy, gdzie materiał filtrujący jest pod korpusem głowicy, do którego zamocowana jest ponawiercana rurka wchodząca w gąbkę. Taka głowica jednocześnie napowietrza wodę. W akwariach z dużą ilością ryb i o większej pojemności można na całym krótszym boku akwarium umieścić grubą gąbkę wraz z głowicą o odpowiednio dużej wydajności. W gąbce powinny być włożone min. dwie rurki, które następnie podłączone są do głowicy (w moim akwarium połączyłem je trójnikiem z PCV stosowanym w hydraulice). Tego typu rozwiązanie stosujemy przy dużych i długich zbiornikach. Do zbiorników mniejszych, które przeważnie używa się do wychowu narybku stosujemy filtry gąbkowe wraz z pompkami powietrznymi (membranowe). Zaletą tego rozwiązania jest dużo spokojniejsza cyrkulacja wody w akwarium, co nie jest bez znaczenia w przypadku wychowu młodych ryb.


Przykład zastosowania w akwarium dwóch filtrów wewnętrznych, jeden filtr modułowy z dyfuzorem powietrza Eheim oraz filtr biologiczny firmy Ferplast. Taka kombinacja filtrów idealnie nadaje się do akwarium min. z pielegnicami pisakowymi.
FILTRY ZEWNĘTRZNE
Do tej grupy możemy zaliczyć filtry:
- kanistrowe (zwane inaczej kubełkowe);
- kaskadowe;
- otwarte filtry zewnętrzne (tackowe zraszane, komorowe);
- fluidyzacyjne.
Filtry kanistrowe (kubełkowe) należą do najczęściej używanych filtrów w hodowli ryb. Ich zaletą jest to, że można je schować w szafce, w akwarium znajduje się wyłącznie rurka wlotowa i wylotowa. Posiadają dość dużą masę filtracyjną. W zależności od rodzaju wkładu filtracyjnego mogą filtrować biologicznie, mechanicznie i chemicznie. Czyszczenie takiego filtra może odbywać się co pół roku (zależy np. od wielkości zbiornika i ilości ryb). Filtry te umieszcza się zawsze pod akwarium. Wylot takiego filtra może mieć różne zakończenia. W moich akwariach zamocowałem na wylocie małe filtry biologiczne przesączające. Możemy zamocować również tzw. deszczownicę (rurka z małymi otworkami) umieszczoną nieco powyżej lustra wody, gdzie jednocześnie będzie intensywniej natleniać zbiornik. Wadą takiego rozwiązania jest głośny plusk wody. Innym rozwiązaniem zakończenia wylotu jest montaż tzw. dyfuzora powietrza pod lustrem wody (nie mylić z dyfuzorem CO). Pozwoli to nam na bardzo silne napowietrzenie wody w akwarium.



Filtr kaskadowy umieszczamy na zewnątrz akwarium, wieszając go na bocznej szybie akwarium. Są to raczej filtry do mniejszych i średnich zbiorników (pojemność do ok.300 litrów). Zaletą tego typu filtrów jest to, że nie zajmują miejsca w akwarium. Wylot z filtra może znajdować się nad powierzchnią wody lub na równi z nią, co gwarantuje natlenianie. Można stosować różnego rodzaju wkłady filtrujące.
Otwarte filtry zewnętrzne są stosunkowo od niedawna wykorzystywane w akwarystyce słodkowodnej. Bardzo dobrze sprawdzają się przy hodowli ryb z jeziora Tanganika. Przeważnie były one stosowane w zbiornikach morskich. Stosuje je się głównie jako filtry biologiczne. Wydajność tego typu filtrów jest bardzo duża oraz w dużym stopniu wzbogacają wodę w tlen. Budowa otwartego filtra zewnętrznego może być różna, w zależności od pomysłowości akwarysty. Przeważnie są to pojemniki przypominające małe akwaria, które umieszcza się obok akwarium, nad nim lub pod akwarium. Wewnątrz nich stosuje się różnego rodzaju przegrody lub tacki z małymi otworkami, jedna nad drugą ( w zależności od rodzaju filtra). Ja w swoich zbiornikach umieściłem filtr zraszany nad akwarium. Woda do niego dostarczana jest bezpośrednio z filtra kanistrowego, który służy za filtr wstępny. Należy pamiętać o tym, że woda przepływająca przez złoże biologiczne musi być wstępnie przefiltrowana przez inny filtr celem zatrzymania większych zanieczyszczeń (filtracja mechaniczna). W prawidłowo działającym filtrze objętość biologicznej masy filtracyjnej powinna wynosić nawet do 10 – 15 % objętości akwarium (wg A. Konings’a ). Lepszy efekt filtracji otrzymamy stosując filtr wyższy (min.35-40 cm) niż dłuższy.
Zewnętrzne filtry komorowe swoją budową przypominają akwaria z wklejonymi do środka przegrodami, umieszczonymi na różnych wysokościach.. W każdej takiej przegrodzie znajduje się materiał filtrujący. Filtr tego typu montowany jest przeważnie pod akwarium. Woda do niego dostarczana jest z akwarium za pomocą rury o odpowiedniej średnicy, a po przejściu komór za pomocą pompy tłoczona jest z powrotem do akwarium. Wstępnie woda może już być filtrowana w akwarium w tzw. kominie. Filtry komorowe z zastosowaniem komina wymagają wiercenia otworu w dnie akwarium.
Filtry tackowe zraszane są odmianą filtrów przesączających. W tego typu filtrach masy filtrujące są umieszczone na tackach (półkach) jedna pod drugą. Takich półek może być kilka. Woda dostarczona na górną tackę przepływa przez podłoże filtrujące, następnie kapie na niżej położoną tackę i tak przepływając przez kolejne tacki znajduje się w akwarium.





Filtry fluidyzacyjne stosowane są przeważnie w akwarystyce morskiej. Powoli jednak znajdują one również zastosowanie w akwarystyce słodkowodnej. Charakteryzują się bardzo dużą wydajnością filtracji biologicznej. Można go umieścić w akwarium lub na zewnątrz. Czyszczenie jest łatwe i nie należy tej czynności robić zbyt często. Budowa takiego filtra jest niezmiernie prosta. Przeważnie ma on kształt rury o dużej średnicy wypełnionej w pewnej części piaskiem kwarcowym o odpowiedniej gradacji . Zasada działania takiego filtra jest równie prosta jak jego budowa. Woda dostarczana jest do filtr za pomocą odpowiednio wydajnej pompy. Dobrze jest jeżeli pompa dostarczająca wodę jest jednocześnie filtrem wstępnym mechanicznym. Jest to bardzo ważne, ponieważ filtr fluidyzacyjny jest filtrem biologicznym i woda dostarczana do takiego filtra powinna być wstępnie przefiltrowana. Następnie woda z filtra wstępnego wpływa od spodu do filtra fluidyzacyjnego, przepływa przez grubą warstwę piasku w tubie i drugim otworem znajdującym się u góry wypływa do akwarium. Piasek jest w nieustannym ruchu. W filtrze tym następuje również proces samooczyszczania się piasku (poprzez ruch). Jak wcześniej wspomniałem tego typu filtr odpowiada w akwarium za filtrację biologiczną. Podłożem filtracji biologicznej jest tutaj piasek, a dokładniej mówiąc poszczególne ziarenka piasku, wokół których namnażają się bakterie nitryfikacyjne. Stosując filtr fluidyzacyjny pamiętajmy o odpowiednio intensywnym napowietrzaniu akwarium, tlen potrzebują zarówno ryby jak i bakterie w filtrze. Filtr pełną skuteczność filtracji biologicznej osiąga dopiero po ok. 30-40 dniach od uruchomienia. Związane to jest z długotrwałym procesem rozwoju bakterii nitryfikacyjnych. Można ten proces nieco przyspieszyć stosując odpowiednie preparaty akwarystyczne ze szczepami kultur tych bakterii. Tego typu filtry dostarczają bardzo dobrej jakości wodę dla naszych ryb. Podsumowanie wykorzystania filtra fluidyzacyjnego w akwarium :
- prosta budowa;
- prosta zasada działania;
- brak awarii w działaniu filtra;
- nieskomplikowane i niezbyt częste czyszczenie filtra;
- bardzo wysoka wydajność filtra (utlenianie bardzo dużych ilości szkodliwych produktów organicznych – amoniaku i azotynów;
- niskie koszty budowy i użytkowania;
- możliwość podłączenia go w dowolnym miejscu w systemie filtracyjnym, pamiętając o filtracji wstępnej;


WKŁADY DO FILTRÓW
W zależności od rodzaju filtra i jaką on ma rolę spełniać (mechaniczny, chemiczny lub biologiczny) używamy różnych wkładów. W akwariach z pielęgnicami z jeziora Tanganika należy pamiętać że, wskazane jest używanie wkładów filtracyjnych podnoszących pH wody (alkalizujących wodę). Nie stosujemy wkładów obniżających pH wody (zakwaszających wodę).
Gąbki
Gąbki używane są przeważnie w filtrach wewnętrznych. Znajdują zastosowanie przeważnie do filtracji mechanicznej (gąbki o drobnych otworach) lub do filtracji biologicznej (gąbki o większych otworach). Skutecznie zatrzymują większe zanieczyszczenia, a w trakcie zabrudzenia również drobne zawiesiny. Występują w kilku rodzajach i o różnych wielkościach porów. Polecam stosowanie gąbek z większymi oczkami. Filtracja przez takie gąbki jest wolniejsza, ale skuteczniejsza i nie zapychają się tak szybko.
Gąbki szybko się zużywają i trzeba je często wymieniać. Jeżeli pory są zbyt małe następuje dość szybkie zabrudzenie materiału filtracyjnego, co w konsekwencji prowadzi do zjawiska odwrotnego do filtrowania. Zapchana gąbka nie filtruje, bakterie odpowiedzialne za filtrację biologiczną giną, wzrasta poziom związków azotu w akwarium i w konsekwencji do wody uwalniają się związki trujące wodę. Gąbkę należy płukać w wodzie z akwarium i pozostawić ją lekko zabrudzoną. Najlepiej to robić podczas okresowej podmiany wody.


Ceramika
Ceramika występuje w kilku rodzajach i używa się jej przeważnie w filtrach zewnętrznych. Ma postać pociętych rurek o różnej średnicy. Podobnie jak gąbki możemy ją zastosować do filtracji mechanicznej lub biologicznej (specjalna ceramika o zwiększonej powierzchni dla rozwoju bakterii nitryfikacyjnych).

Po lewej stronie ceramika do filtracji mechanicznej, po prawej do filtracji biologicznej
Bio – kule
Jest to materiał filtracyjny stosowany wyłącznie w filtracji biologicznej. Cechą charakterystyczną bio-kul jest ich wygląd czasami przypominający jeża lub kulki z powycinanymi miejscowo ściankami. Budowa takiej kulki ma zapewnić jak największą powierzchnię dla rozwoju bakterii nitryfikacyjnych, które odpowiadają za usuwanie związków azotu z wody. Najlepsze efekty filtracji z zastosowaniem bio-kul otrzymamy używając ich w filtrach zewnętrznych otwartych zraszanych. Woda w takich filtrach powoli kapie na podłoże biologiczne, delikatnie opływając elementy wkładu filtracyjnego. Podczas takiego zjawiska następuje również natlenianie wody. Woda dostarczona do filtra z bio-kulami powinna być wstępnie przefiltrowana i oczyszczona z większych zanieczyszczeń.

Inne wkłady
Wkład w filtrze z pielęgnicami z jeziora Tanganika może również pozytywnie wpływać na parametry fizyko-chemiczne wody. Mam tu na myśli przede wszystkim odczyn wody (pH), gdzie hodując wcześniej wymienioną grupę ryb nie jest bez znaczenia. Chcąc podnieść pH wody u naszych podopiecznych proponuję użyć jako podłoża filtracyjnego aktywnie działającego na skład wody zestawu: potłuczone korale, gruby piasek koralowy lub kruszec wapniowy. Można również używać pokruszone na niezbyt małe kawałki muszle.

Kilka zasad dotyczących filtracji
- Płukanie materiału filtracyjnego (np. gąbki) powinno odbywać się w tej samej wodzie co jest w akwarium (np. podczas podmiany wody)
- Pamiętajmy o częściowych podmianach wody w akwarium
- Stosujmy w filtracji akwarium minimum dwa różne filtry (np. zewnętrzny i wewnętrzny) oraz napowietrzanie
- Mycie wkładów filtracyjnych nie powinno odbywać się w zbyt wysokiej temperaturze
- Zakładając nowy zbiornik pamiętajmy o włożeniu do niego wcześniej starego, nie płukanego filtra
- Jeżeli posiadamy w akwarium dwa filtry nigdy nie myjemy ich równocześnie, należy tą czynność wykonać w min. tygodniowym odstępie
- Należy dbać o odpowiedni dobór filtra do wielkości zbiornika oraz ilości hodowanych w nim ryb, nad filtracja wskazana !!!!
- Należy pamiętać, że filtry akwariowe powinny pracować bezustannie ze względu na to, że ich wyłączanie powoduje obumieranie flory bakteryjnej w filtrze, a ponowne uruchomienie po takiej przerwie filtra powoduje wprowadzenie do akwarium toksyn niebezpiecznych dla ryb!!!!