Jezioro Tanganika w Afryce Wschodniej to akwen wodny bogaty w różnorodność gatunkową ryb pod względem ubarwienia, zachowań rozrodczych jak i preferencji pokarmowych. Większość gatunków to ryby endemiczne, czyli nie występujące nigdzie więcej na świecie. Tu również możemy spotkać małe pielęgnice które w wyścigu z dużo większymi kuzynami o zajmowanie kolejnych nisz ekologicznych wygrały ten „wyścig” adoptując się do nowych warunków których nie wybrały inne gatunki. Małe pielęgnice z jeziora Tanganiki na swoje miejsce bytowania wybrały zalegające na dnie duże skupiska pustych muszli ślimaków, min. Neothauma tanganyicense.Te skupiska muszli stały się dla nich miejscem rozrodu oraz schronienia. Ze względu na swoje rozmiary, zachowania i piękno ubarwienia zyskały one również rzesze miłośników wśród akwarystów. Nie potrzebując super dużych zbiorników potrafią oddać część swojej prywatności w zachowaniach w domowych akwariach. Również i mnie urzekły te małe pielęgnice, które wśród akwarystów zwane są „muszlowcami”. Jednym z tych gatunków jest Neolamprologus signatus. Jest to również bohater mojego artykułu w którym chciałbym się podzielić swoimi obserwacjami z mojej małej, domowej hodowli.
Występowanie w środowisku naturalnym
Neolamprologus signatus zamieszkuje głównie piaszczyste strefy litoralu. Miejsca te, jak wcześniej wspomniałem, charakteryzują się min. dużą gęstością pustych muszli ślimakówzalegającymi na piaszczysto-mulistym podłożu. Gatunek ten potrafi również kopać w podłożu „norki” które stanowią schronienie w trakcie lęgu oraz poza nim.
Parametry wody
Parametry fizyko-chemiczne wody jakie musimy zapewnić naszym podopiecznym są podobne do tych jakie musimy zapewnić w przypadku innych gatunków z jeziora Tanganika. Ogólnie powinny one wynosić:
- pH 8,6 – 9,2;
- twardość ogólna 8-12 n;
- twardość węglanowa 16-18 n;
- temperatura 25-28 °C.
Podczas hodowli należy również zadbać o wydajną filtrację, w tym biologiczną która pozwoli utrzymać nam na żądanym poziomie ilość azotynów NO2 (0 ppm) oraz poziom azotanów NO3 (maksymalnie w granicach 20- 30 ppm). Ważną sprawą są również podmiany wody w ilości około 30% zawartości akwarium raz w tygodniu.
Charakterystyka gatunku
W przypadku Neolamprologus signatum samiec jest większy od samicy i jego wielkość wynosi około 5 cm. Samiczki są mniejsze i dorastają do 3,5 cm długości. Budową ryby przypominają Neolamprologus kungweensis. Samce mają poprzeczne beżowe pasy na długości całego ciała. Na ciele samiczek widoczny jest efekt „tęczy” gdzie światło odbija się kilkoma kolorami takimi jak: fiolet, niebieski i złoty – robi to naprawdę duże wrażenie. L. signatus jest gatunkiem agresywnym wewnątrzgatunkowo co może doprowadzić czasami do śmierci samicy.
samiczka
Samiec
Akwarium i żywienie
W niektórych źródłach opisujących wymagania N. signatus pod względem wielkości akwarium możemy spotkać sprzeczne informacje. Niektórzy akwaryści polecają dla pary zbiornik o pojemności 45L. Moim zdaniem będzie to za mało, ponieważ rewiry jakie zajmują te ryby są na prawdę spore i w trakcie tarła mogą wystąpić problemy na tle charakterów nawet w dobranej parze ryb. Ja osobiście proponuję akwarium o powierzchni dna 70×30 dla parki/haremu. Wysokość zbiornika jest mniej ważnym parametrem. Do wystroju akwarium możemy użyć kilku kamieni tak aby tworzyły rewiry pustych muszli – najlepiej po winniczkach(jeśli nie mamy dostępu do muszli Neothauma) oraz kilku rurek o średnicy 2-3 cm które będą odgrywały role norek. Podłoże powinien stanowić drobny piasek o grubości1-2 mm.
Ryby najlepiej karmić pokarmem żywym lub mrożonym np. artemią, wodzieniem czy cyklop. Jeśli chodzi o pokarmy sztuczne polecam Kryll Tropicala, D-Allio Plus, Czy Tanganika Tropicala. Ryby karmimy dwa do trzech razy dziennie, podając tyle pokarmu żeby był zjadany w ciągu minuty. Pokarm ryby wyłapują z toni wodnej oraz pobierają z dna toni. Przekarmienie ryb może powodować choroby układu pokarmowego naszych podopiecznych. Niezjedzone resztki pokarmu psując się mają wpływ na jakość i parametry wody w zbiorniku.
Rozmnażanie
Kilka informacji na temat rozrodu i ogólnego zachowania ryb w moim zbiorniku.
Akwarium o wielkości 60x30x30 zamieszkała dorosła dobrana para ryb. W zbiorniku dominował samiec, to on pierwszy zajął rewir gdzie nie dopuszczał samicy. Ryby miały zapewnione dobre warunki chemiczne wody w akwarium, dlatego na tarło nie musiałem zbyt długo czekać. Po około miesiącu przebywania w zbiorniku parka odbyła pierwsze tarło. Niestety moja radość była krótka ponieważ awaria grzałki przeszkodziła w dojrzewaniu ikry która spleśniała, kiedy temperatura spadła poniżej 24 °C. Minął kolejny miesiąc i ponownie zauważyłem że w akwarium zaczyna się coś dziać. Po kilku podejściach samiec zwabił samiczkę do muszli gdzie odbyło się tarło. Przez kolejne dwa dni samiczka segregowała i przenosiła ikrę w różne miejsca – jest to zachowanie bardzo rzadkie wśród muszlowców. Po kolejnym dniu to samiczka wiodła prym w akwarium, samcowi zostało zacisze pomiędzy kamieniami. Po upływie pięciu dni moim oczom ukazał się widok około 2mm narybku. Młode ryby zostały przeniesione w jedno miejsce. Przez trzy dni narybek były pilnie strzeżony przez samicę po czym do „akcji” wkroczył samiec i następnie razem z samicą sprawował opiekę nad stadem młodych rybek. Tutaj zaobserwowałem bardzo ciekawe zachowanie, rodzice „podzielili się” narybkiem i w akwarium powstały jakby dwa przedszkola. Następnie po upływie kolejnych dni obserwowałem większą odwagę narybku który rozpływał się po całym akwarium pod baczną opieką samca. Pierwszy pokarm jaki podałem młodym rybkom to był świeży wylęg artemii. Z pokarmów sztucznych narybek karmiłem pokarmem Hikari Plankton – o bardzo drobnej granulacji.
Poniżej załączam „dzienniczek” z moich obserwacji podczas hodowli i rozrodu Neolamprologus signatus:
14.12.2010 – Tarło Neolamprologus signatus w akwarium jednogatunkowym o powierzchni dna 60×30 cm.
15-17.12.2010 – Przenoszenie i segregacja ikry przez samiczkę. Po tarle Ikra została przeniesiona do dwóch muszli.
17.12.2010 – samiczka przejmuje dominację w zbiorniku, pilnuje muszli w których znajdują się larwy.
22.12.2010 – narybek (około 2 mm) w ilości kilku sztuk pojawił się przy wylocie muszli. Samiczka przeniosła wszystkie małe, w jedno miejsce (muszla).
24-25.12.2010 – narybek (około 2,5 mm) w ilości około 40 sztuk wypływa w pobliżu muszli. Rozpocząłem karmienie.
26.12.2010 – narybek (3-3,5 mm) rozpływa się na powierzchni 20×20 cm, jest pilnowany przez obydwoje rodziców. Do diety narybku dołączam wylęg artemii.
26-28.12.2010 – narybek ma wielkość ok. 4mm. Rodzice cały czas opiekują się narybkiem. Samiec wykopał drugi dołek do którego przeniósł kilkanaście sztuk narybku. Wystąpił wyraźny podział opieki nad małymi rybkami, każde z rodziców pilnowało swojej grupy. Karmienie bez zmian, czyli 4 razy dziennie wylęg artemii i 1 dziennie pokarm suchy.
31.12.2010 – narybek rozpływa sie po całym akwarium, tempo wzrostu jest mniejsze. Zaczynam podawać większy pokarm w postaci mrożonego cyklopa.
01.01.2011 – opiekę nad narybkiem sprawuje tylko samiec.
Tarła odbywają się średnio raz w miesiącu. Młode powinno się odławiać do kotnika po upływie ok. dwóch tygodni od czasu kiedy zaczną pobierać pokarm. Pozwala to na spokojne dorastanie kolejnych miotów. W jednym czasie w akwarium mogą być maksymalnie dwa mioty.
Podsumowanie
Ciekawe zachowania rozrodcze oraz piękno ubarwienia Neolamprologus signatus powinny zachęcić do zainteresowania się tym gatunkiem. Mając na uwadze również niewielkie wymagania pod względem wielkości zbiornika oraz samej hodowli myślę że ten muszlowiec będzie stanowił ciekawą propozycje dla początkujących akwarystów dla których gatunki z jeziora Tanganika będą nowym wyzwaniem w akwarystyce.
p.s.
Systematyka
Obecnie obowiązująca nazwa omawianego w artykule gatunku brzmi Neolamprologus signatus. Poprzednia nazwa jaka obowiązywała to Lamprologus signatus.
