Lamprologus speciosus Büscher, 1991
Ogólna charakterystyka: Podaje się, że zamieszkuje strefę piaszczystą ze pojedynczymi skałami i niewielkimi grupkami muszli rozrzuconymi w ilości 1-5/m2. Jako miejsce występowania określa się, że jest to wybrzeże Zairu, na południe od Kalemie.
Rozmiary i ubarwienie: Ryby zbliżone wyglądem do <<Lamprologus>> meleagris , oczy także duże i wyraźne. Samiec dorasta do 5 centymetrów, samiczki są mniejsze i osiągają około 3,5-4 centymetry. Ciało jest wydłużone, w odróżnieniu od <<Lamprologus>> ocellatus czy <<Lamprologus>> meleagris – co powoduje, że ryby te mają na pierwszy rzut oka inne proporcje ciała. Są to ryby na tyle kolorowe, że trudno jednoznacznie opisać ich barwę. Podstawowy kolor ciała to żółto – brązowy. Górna połowa ciała z przewagą ciemnego brązu. Na wieczku skrzelowym ciemna plama . Na dolnej połowie ciała widać dwie podłużne , błyszczące fioletowo pręgi . Kark bywa czasem ( w zależności chyba od nastroju ) fioletowy . Tylna połowa ciała ciemniejsza, w ciemne plamy, podobnie jak u <<Lamprologus>> meleagris. Przestrzeń pomiędzy wieczkiem skrzelowym a tylną połową ciała wyraźnie jaśniejsza, czasem wręcz żółta. Nasada płetwy grzbietowej żółta, cała płetwa także w tym kolorze, zakończona u góry czarnym rantem. W tylnej części płetwy grzbietowej rant ten jest biały i następnie czarny (patrząc od trony ciała ), a na płetwie są także białe skośne pręgi. Płetwa ogonowa żółto – brązowa, u góry zakończona białym rantem. Płetwa odbytowa szaro – brązowa, u dołu zdecydowanie ciemna. Płetwy brzuszne szare. płetwy piersiowe przezroczyste. Wyraźnego dymorfizmu płciowego brak, u swoich okazów widzę że samiec jest jakby dłuższy, a biały rant w tyle płetwy grzbietowej i górze płetwy odbytowej jest wyraźniejszy i grubszy.
Młode rybki, w zasadzie jeszcze wylęg, górną połowę ciała mają ciemną, prawie czarną.
Warunki chemiczne wody i temperatura: typowe jak dla innych ryb z jeziora Tanganika.
Zachowanie: Dotychczas mało znane i w związku z tym słabo opisane ryby, o temperamencie zbliżonym do <<Lamprologus>> meleagris – raczej agresywne, zwłaszcza wewnątrzgatunkowo. Każda ryba ma swoje mieszkanie. Tak jak w przypadku innych muszlowców agresja ryb wzrasta w okresie godów i podchowu wylęgu. Ryby aktywnie bronią swoich młodych, atakują nawet ręce akwarysty. Z moich obserwacji mogę tylko napisać, że ryby te należą do muszlowców kopiących w piaszczystym dnie.
Rozmnażanie: Trzeba mieć dobraną parę ryb. Tarło przebiega w muszli. Samiec zajmuje inną muszlę niż samica. Młode wylęgają się po około 2-3 dniach. Po następnych 5-6 dniach wypływają z muszli . Samiczka opiekuje się młodymi, które długo trzymają się miejsca urodzenia i w razie zagrożenia chowają się w środku muszli. Potomstwo jest dość liczne i w jednym miocie może być kilkanaście młodych ryb. Tak jak u innych muszlowców w pewnym momencie powinno się oddzielić rodziców od potomstwa, jeśli zależy nam na podchowaniu młodych, inaczej mogą zostać zjedzone.
Pokarm: W środowisku naturalnym ryby te odżywiają się bezkręgowcami. W akwarium więc z powodzeniem karmimy je mrożonkami planktonowymi typu dafnia, artemia, gammarus, oczlik. Dla wylęgu tradycyjnie najlepsze są naupliusy Artemii. Pokarmy suche mogą być uzupełnieniem diety.
Urządzanie akwarium: Dla pary tych ryb proponuję akwarium c-a 50 litrowe. Dobrana para ryb będzie się czuła w nim znakomicie. Jako podłoże piasek lub piasek koralowy. Oczywiście puste muszle np. winniczka (Helix) czy ampularii (Pomacea).
