Blog

Artykuł pierwotnie opublikowano w „TANGANIKA MAGAZYN” nr 1/2007 (artykuł zmieniony i uzupełniony)       Jezioro Tanganika jest jednym z najbardziej zróżnicowanych i bogatych pod względem ichtiofauny akwenów na świecie. Prawdopodobnie około 200 gatunków ryb jest endemitami, czyli nie występującymi nigdzie indziej na świecie. Większą cześć tych gatunków stanowią ryby pielęgnicowate, czyli sprawujące opiekę nad ikrą i narybkiem. Ryby te zajmują w jeziorze Tanganika różne biotopy, począwszy od płycizn jeziora poprzez strefy przejściowe,  aż do głębszych wód dochodzących nawet do 200 metrów. Poszczególne gatunki pielęgnic są silnie związane z określonym rodzajem podłoża. Interesująca nas grupa ryb zajmuje przede wszystkim płytsze strefy piaszczystego dna jeziora, ale niektóre gatunki występują także na obszarach strefy przejściowej oraz skalistej (głębokość od 5 do 60 metrów). Ryby te mogą również zajmować strefę dna pokrytą grubą warstwą osadów organicznych (np. Xenotilapia nigrolabiata „red princess”).     Niektóre gatunki z omawianej grupy ryb nie żyją na dnie piaskowym chociaż są powszechnie uznawane za pielęgnice piaskowe. W naturalnym biotopie występują w strefie skalistej wśród dużych bloków skalnych porośniętych glonami (np. Xenotilapia papilio, X. sp. „papilio suflower”, Asprotilapia leptura).
    Część pielęgnic piaskowych to wybitni „kopacze” dużych konstrukcji z piasku oraz dołków (np. Callochromis macrops, Aulonocranus dewindti, X. melanogenys, Cyathopharynx furcifer), a część z nich nie buduje żadnych budowli z piasku (np. Xenotilapia papilio, X. nigrolabiata „red princess”, X. flavipinnis).
    Trudno jednoznacznie określić, które gatunki należą grupy tzw. „pielęgnic piaskowych” (z ang. Tanganika Sand Dwellers). Umowny podział, jaki obecnie obowiązuje obejmuje gatunki ryb z plemienia Ectodini. Należą do tej grupy przedstawiciele takich rodzajów jak: Asprotilapia, Callochromis, Ectodus, Enatiopus, Grammatotria, Lestradea, Microdontochromis, Xenotilapia oraz gatunki ryb potocznie zwanych „pierzastopłetwymi” (z ang. Featherfins) obejmującymi takie rodzaje jak: Aulonocranus, Cardiopharynx, Cunningtonia, Cyathopharynx, Ophthalmotilapia.
    Wszystkie gatunki pielęgnic piaskowych są pyszczakami. Inkubacją ikry i opieką nad narybkiem mogą zajmować się obydwoje rodzice lub tylko samica.     Ostatnio wśród polskich akwarystów można zaobserwować rosnące zainteresowanie pielęgnicami piaskowymi. Obecnie do najpopularniejszych pielęgnic związanych typowo z podłożem piaskowym, hodowanych w naszych akwariach należą takie gatunki jak: Callochromis pleurospilus, Callochromis macrops, Xenotilapia ochrogenys, Xenotilapia flavipinnis, Xenotilapia (Enatiopus) melanogenys, Ophthalmotilapia ventralis, Ophthalmotilapia nasuta. Rzadziej spotykane są: Xenotilapia papilio, Xenotilapia sp.” papilio sunflower”, Xenotilapia spilopterus, Xenotilapia nigrolabiata „red princess”, Aulonocranus dewindti.     Hodowlę tych bardzo delikatnych, pięknych oraz ciekawych ryb powinniśmy rozpocząć od dobrego przygotowania teoretycznego oraz właściwego doboru obsady akwarium. Należy wspomnieć, że pielęgnice piaskowe nie należą do łatwych ryb w hodowli. Jednak przy zapewnieniu odpowiednich warunków oraz należytej opiece na pewno będziemy się cieszyć pięknym widokiem zdrowych ryb oraz ich narybkiem.   Akwarium

    Wybór właściwego zbiornika w przypadku hodowli pielęgnic piaskowych to podstawowa czynność, jaką powinniśmy zrobić na samym początku. Określając wielkość akwarium należy wziąć pod uwagę kilka czynników, takich jak: wielkość dorosłej ryby, czy dany gatunek żyje w parach czy też w haremie, zachowanie rozrodcze ryb (kopanie kopczyków, kraterów itd.). Dobierając wielkość zbiornika należy zawsze w pierwszej kolejności określić powierzchnię dna, jaką będzie miało akwarium. Dla jednej, małej grupy haremowej ksenotilapi (np.: Xenotilapia sp. „ochrogenys ndole”, Xenotilapia flavipinnis) taką minimalną powierzchnią dna będzie przestrzeń o wymiarach dna 120 cm x 60 cm. Wysokość jest mniej ważna i wystarczy np. 40 cm.
    Po paru latach obserwacji pielęgnic piaskowych wydaje mi się, że akwarium o wymiarach dna 150 cm x 60 cm jest optymalne do hodowli większości ryb z tej grupy, szczególnie gatunków z rodzaju Xenotilapia. Gatunki z grupy „pierzastopłetwych” wymagają większych zbiorników, ale ten temat wymaga indywidualnego omówienia.
    Po wyborze akwarium należy zastanowić się nad wystrojem zbiornika. Chcąc prawidłowo hodować pielęgnice piaskowe powinniśmy zadbać o prawidłowe podłoże, jakim jest drobnoziarnisty piasek lub delikatny żwirek. Odpowiednią granulacją  piasku będzie wielkość ok. 0,2 mm do 0,5 mm. Nie stosujemy jako podłoża materiałów, które mają ziarenka o ostrych krawędziach (np. piasek koralowy) ponieważ ryby przesiewając piasek przez skrzela mogą je sobie uszkodzić.
    Grubość warstwy piasku w przypadku hodowania gatunków nie kopiących w podłożu (np. Xenotilapia papilio) nie powinna być zbyt duża i może wynosić ok. 3 cm. Gatunki kopiące w podłożu, takie jak np. Xenotilapia melanogenys, Xenotilapia ochrogenys, Callochromis pleurospilus, Ophthalmotilapia ventralis, Aulonocranus dewindti i inne wymagają grubszej warstwy piasku (ok.5 – 7 cm).

      Do dekoracji akwarium możemy wykorzystać skały wapienne o zaokrąglonych krawędziach. Będą one również buforem wody utrzymującym odpowiednie pH (dbającym o odpowiednie jej parametry). Nie powinniśmy wkładać do zbiornika skał mających ostre krawędzie. Takie skały mogą stanowić zagrożenie dla ryb, ponieważ pielęgnice piaskowe są bardzo płochliwe. W skutek wystraszenia się ryby panicznie uciekają po całym akwarium i mogą uderzać się i ocierać o ostre skały raniąc sobie w ten sposób skórę oraz oczy. Należy pamiętać również o tym, że ryby te potrafią uderzać się głową podczas stresu o szybę nakrywkową lub wyskakiwać z akwarium. Chcąc ustrzec się takich przykrych zdarzeń należy odpowiednio zabezpieczyć szybę nakrywkową np. siatką ogrodniczą lub zwiększyć odległość szyby przykrywającej akwarium, a powierzchnią wody w zbiorniku.
    Ilość skał w zbiorniku z pielęgnicami piaskowymi powinna być ograniczona. Nie jest wskazane wkładanie zbyt dużej ilości kamieni, ponieważ w ten sposób ograniczymy przestrzeń na dnie. Wyjątkiem jest grupa wcześniej wspomniana grupa ksenotilapi, której przedstawiciele zamieszkują strefy przejściowe i kamieniste. Ryby te lubią przebywać w pobliżu skał, grot oraz większych szczelin, dlatego też planując hodowlę tych gatunków należy uwzględnić ich wymagania (co do obecności skał w akwarium).
    Kamienie mogą nam również posłużyć do zaaranżowania oddzielnych rewirów dla samców lub par, które podczas okresu rozrodczego obierają terytoria i zaciekle ich pilnują. Chcąc stworzyć takie miejsc, kamienie tak ustawiamy, aby rywalizujące ze sobą samce lub pary nie widziały się wzajemnie.  

    W akwarium z „piaskówkami” nie kopiącymi można posadzić również rośliny, których te ryby nie niszczą. Bardzo efektownie prezentują się delikatne rośliny, takie jak np. rogatek.
    Do dekoracji zbiornika nie powinniśmy używać korzeni i innych podobnych dekoracji, które mogą ujemnie wpływać na parametry wody.  

Oświetlenie

    Pielęgnice piaskowe jak już wcześniej wspomniałem występują na różnych głębokościach w jeziorze. W płytszych wodach nasłonecznienie dna jest większe, a w głębszych partiach wody światło stopniowo rozprasza się i dociera go stosunkowo mniej.
Decydując się na hodowlę określonego gatunku należy zapoznać się na jakich głębokościach i w jakiej strefie żyje dany gatunek.
    Obserwując niektóre gatunki „piaskówek” w akwarium można dojść do wniosku, że część z nich lubi jaśniej oświetlony zbiornik. Do takich gatunków należą miedzy innymi:  Xenotilapia ochrogenys, Xenotilapia malanogenys, Xenotilapia flavipinnis, Callochromis pleurospilus. Akwaria zaciemnione lub najlepiej nieoświetlone sztucznym światłem preferują gatunki żyjące na większych głębokościach w jeziorze, czyli Xenotilapia papilio, Xenotilapia nigrolabiata „red princess”. W takim wypadku idealnym rozwiązaniem jest dostarczenie im naturalnego światła słonecznego. Pozostałe gatunki pielęgnic piaskowych wymagają niezbyt mocno oświetlonego zbiornika.
    Mając na uwadze dużą płochliwość przedstawicieli omawianej grupy ryb należy również uwzględnić właściwe ustawienie akwarium w pomieszczeniu. Nie jest wskazane aby zbiornik stał w miejscu o zwiększonym ruchu (np.: przy drzwiach) oraz tam gdzie przechodząca osoba będzie rzucać cień na cały zbiornik- wówczas ryby stają się bardzo płochliwe.


Woda

    Chcąc hodować w akwarium gatunki z plemienia Ectodini należy zadbać szczególnie o jakość i parametry wody. Woda powinna mieć typowe parametry wody do hodowli ryb z jeziora Tanganika. Powinna również spełniać odpowiednie wymagania pod względem warunków biologicznych. Ryby z tej grupy są bardzo wrażliwe na niewłaściwe parametry wody co objawia się brakiem naturalnych zachowań: ryby stają się osowiałe, tracą kolory a także są bardzo podane na różnego rodzaju infekcje. Zapewnienie odpowiedniej filtracji mechanicznej oraz biologicznej jest podstawą w powodzeniu hodowli.
    Wskazane jest intensywne natlenianie wody oraz dokonywanie częściowych, niezbyt dużych, ale regularnych podmian wody. Wpływa to na polepszenie kondycji ryb, która nie jest bez znaczenia np. podczas okresu rozrodczego.
    Temperatura wody w akwarium z pielęgnicami piaskowymi powinna wynosić od 24ºC (w przypadku gatunków żyjących na większych głębokościach) do 26ºC (w przypadku gatunków żyjących w płytszych wodach jeziora).

Filtracja

    Filtracja w akwarium z „piaskówkami” powinna być bardzo efektywna. Gatunki z tej grupy wymagają skutecznej filtracji pod względem oczyszczania biologicznego (usuwanie związków azotu) i mechanicznego. Omawiana grupa ryb nie lubi w zbiorniku zbyt dużego ruchu wody. Możemy wówczas zastanowić się nad użyciem w akwarium np. filtrów przesiąkających. Zastosowanie filtrów o takiej konstrukcji pozwala na bardzo dobrą filtrację biologiczną oraz na wcześniej wspomniane ograniczenie przepływu wody w akwarium.
    W moich zbiornikach zastosowałem takie właśnie rozwiązania. Głównym filtrem odpowiedzialnym za wstępną filtrację i następnie dostarczanie oczyszczonej mechanicznie wody do złoża biologicznego, jest typowy filtr kubełkowy o odpowiedniej wydajności wraz z właściwym wkładem. Woda dostarczana jest do filtra biologicznego, gdzie następnie przesiąka przez tackę z otworami i przepływa przez złoże biologiczne.
    Pielęgnice piaskowe są rybami, które nie wytwarzają zbyt dużej ilości produktów przemiany materii w porównaniu z innymi gatunkami ryb z jeziora Tanganika. Przy takich wymaganiach czyszczenie masy filtrującej odbywa się bardzo rzadko.
    Jako wkłady do filtracji mechanicznej możemy używać wszelkiego rodzaju gąbek, włóknin lub ceramikę do filtracji mechanicznej. Jako wkłady do filtrów biologicznych możemy zastosować bio kule, bio ceramikę, tłuczeń koralowy o odpowiedniej wielkości, naturalne złoża np. małe kawałki lawy wulkanicznej.  

Wybór gatunków i dobór obsady

    Jeżeli już wybraliśmy miejsce gdzie będzie stało akwarium z pielęgnicami piaskowymi, mamy przygotowany zbiornik wraz z całym osprzętem potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania zbiornika, przychodzi czas na wybór gatunków, które będą pływać w naszym akwarium.
    Tak jak wcześniej wspomniałem należy poznać zwyczaje poszczególnych gatunków w celu uniknięcia w późniejszym czasie problemów hodowlanych. Nie polecam łączenia we wspólnym zbiorniku ryb o podobnych zwyczajach godowych, ponieważ gatunki te będą stanowiły dla siebie konkurencję np. w opanowaniu dna w celu budowy kopców lub kraterów. Jeżeli jednak dysponujemy zbiornikiem o bardzo dużej powierzchni dna możemy połączyć takie dwie grupy, ale w niezbyt licznej obsadzie. Do takich gatunków, których nie powinno łączyć się razem należą min. Xenotilapia ochrogenys oraz Xenotilapia melanogenys. Oba te gatunki są bardzo aktywne na podłożu i mogłyby wzajemnie sobie przeszkadzać (sytuacja dotyczy mniejszych zbiorników).
    Do gatunków aktywnych na piaszczystym podłożu możemy jeszcze zaliczyć przedstawicieli rodzaju Callochromis, Aulonocranus, Ectodus, Lestradea.  

      Każdy z akwarystów myśli z czasem o rozmnożeniu posiadanych przez siebie ryb. Są gatunki bezproblemowo rozmnażające się w akwarium oraz takie,  które mogą nam przysporzyć nieco trudności. W przypadku pielęgnic piaskowych jest podobnie. Większość z nich rozmnaża się bez większych problemów, jeżeli zapewnimy im tylko odpowiednie warunki bytowania. Do takich „łatwych” gatunków należą: X. melanogenys, X. ochrogenys, X. flavipinnis, C. pleurospilus. Są to gatunki stosunkowo mało agresywne. Hodowlę ich prowadzi się w haremach, czyli grupach, gdzie na jednego samca powinny przypadać 3-4 samice. Wyjątkiem jest tutaj X. flavipinnis,  która na okres inkubacji i opieki nad potomstwem łączy się w pary, poza tym okresem ryby pływają w małym stadzie.  

      Do trudniejszych w hodowli można zaliczyć gatunki jak: X. papilio, X. sp. „papilio sunflower”. Należą one do ryb szczególnie agresywnych, a szczególnie podczas łączenia się ryb w stałe pary. Wówczas para taka atakuje wszystkie inne ryby własnego gatunku w obrębie terytorium. Dla tych gatunków wymagane są większe zbiorniki. W tym wypadku polecam po dobraniu się ryb w pary pozostawienie w akwarium 2-3 par. Taki układ pozwoli na prawidłowe zachowania rozrodcze ryb oraz bezproblemowe wychowanie narybku w akwarium ogólnym. Pozostawienie w akwarium tylko jednej pary może doprowadzić do „kłótni” między samcem a samicą, a w konsekwencji ikra może być wypluta lub połknięta podczas utarczek między rybami. Zbyt duża ilość osobników tego samego gatunku w akwarium również nie jest wskazana, ponieważ za bardzo rozprasza to uwagę opiekujących się narybkiem par oraz umożliwia to zjadanie narybku poprzez inne ryby, nie będące w parach.  

      Ostatnią nowością wśród gatunków reprezentujących pielęgnice piaskowe jest już wspomniana wcześniej Xenotilapia nigrolabiata „red princess”. Gatunek ten również należy do ryb problemowych, ale trudności z jego hodowlą oraz rozmnażaniem są wynikiem słabo jeszcze poznanych zachowań i wymagań w hodowli sztucznej. Jest to nowo odkryty gatunek w 2001 roku.  

Grupa Xenotilapia nigrolabiata „red princess” podczas żerowania w akwarium
      Omawiana grupa ryb zajmuje tylko dolną część akwarium. W celu urozmaicenia i zwiększenia atrakcyjności zbiornika można pomyśleć o wpuszczeniu innych ryb, nie związanych z podłożem piaszczystym.
    Gatunki te powinny charakteryzować się przede wszystkim spokojnym usposobieniem. Bardzo dobrze sprawdzają się spokojne gatunki z rodzaju Paracyprichromis oraz wymagające większym zbiorników Benthochromis tricoti. Gatunek ten mimo swoich sporych rozmiarów należy do bardzo spokojny ryb.
    Nie polecam łączenia pielęgnic piaskowych np. z Cyprichromis leptosoma, a szczególnie z przedstawicielami tego gatunku należącymi do grupy „ Jumbo”, ponieważ samce podczas zalotów są bardzo agresywne  w stosunku do przedstawicieli swojego gatunku oraz innych, spokojniejszych ryb.


Przykładowe obsady zbiorników (nie uwzględniono grupy „pierzastopłetwych”)

Akwarium 150 cm x 60cm x 60 cm

• Xenotilapia melonogenys, układ 3 + 6
• Xenotilapia papilio, 2 pary
• Paracyprichromis brieni, małe stado (ok. 12 sztuk)

lub

• Xenotilapia ochrogenys, układ 3 + 9
• Xenotilapia papilio, 2 pary lub Asprotilapia leptura 1 para lub Xenotilapia spilopterus, 2 pary
• Paracyprichromis brieni, małe stado (ok. 10 sztuk) lub Benthochromis tricoti, układ 1+2

lub

• Xenotilapia nigrolabiata „red princess”,  (lub mała grupa licząca ok. 12 sztuk, w tym dwa samce)

Akwarium 200 cm x 60 cm x 60 cm

• Xenotilapia  melanogenys, układ 4-5 + 10
• Xenotilapia papilio, 2 pary lub Asprotilapia leptura, 2 pary
• Paracyprichromis nigripinnis, stado ok. 12- 15 sztuk

lub

• Xenotilapia ochrogenys, układ 5 + 12
• Xenotilapia papilio, 2 pary lub Xenotilapia spilopterus, 2 pary
• Paracyprichromis brieni, stado ok. 12 sztuk
• Benthochromis tricoti, układ 1+2

Akwarium 150 cm x 60 cm x 50 cm (wysokość)

• Xenotilapia ochrogenys lub Xenotilapia melonogenys, układ 3 + 6
• Xenotilapia papilio, 2 pary

Zamiast Xenotilapia ochrogenys lub Xenotilapia melonogenys można wpuścić np. Callochromis pleurospilus.


Akwarium 120 cm x 60cm x 50 cm

• Xenotilapia flavipinnis, stado 6-7 sztuk

Akwarium z „pierzastopłetwymi”

Należy pamiętać że większość gatunków z tej grupy preferuje pokarmy z przewagą składników roślinnych!!!

Gatunki z rodzajów: Ectodus, Aulonocranus, Cardiopharynx, Cunningtonia, Cyathopharynx oraz gatunek Callochromis macrops kopią w akwarium bardzo duże kopce podczas tarła i dlatego tez wymagają one nieco innego towarzystwa ryb oraz większych zbiorników. Wystrój w akwarium to  kilka pojedyńczych kamieni. Powinniśmy zostawić sporo wolnego miejsca na dnie (ok. 70% pow. dna)  



Akwarium 150 cm x 50cm x 50 cm

• Aulonocranus dewindti (mała grupa, układ 2 samce, 7-8 samic)
• Xenotilapia ochrogenys (mała grupa)
• Asprotilapia lektura (para)

Akwarium 150 cm x 60cm x 50 cm

• Ophthalmotilapia ventralis (mała grupa, 2 samce, 8 – 10 samic)
• Xenotilapia ochrogenys (mała grupa)
• Xenotilapia (Enantiopus) melanogenys (mała grupa 2 samce, 6 samic)

lub zamiast Ophthalmotilapia ventralis można umieścić gatunek o podobnej wielkości i charakterze, czyli  Ophthalmotilapia boops

Akwarium 150 cm x 60cm x 60 cm

• Ophthalmotilapia nasuta (mała grupa, 2 samce, 6-8 samic)
• Xenotilapia papilio (2-3 pary)
• Xenotilapia spilopterus (2 pary)

Akwarium 200 cm x 60cm x 60 cm

• Cyathopharynx furcifer lub Cyathopharynx foae (mała grupa, 2 samce, 6-8 samic)
• Xenotilapia papilio (2- 3 pary)
• Xenotilapia spilopterus (2- 3 pary)
• Xenotilapia flavipinnis (mała grupa ok. 10 sztuk)

Wybrane gatunki z grupy „paskówek” żyjące w grupach (inkubacją ikry i narybku zajmuje się tylko samica):

• Xenotilapia (Enatiopus) melanogenys
• Xenotilapia ochrogenys
• Xenotilapia sp. „ochrogenys ndole”
• Xenotilapia flavipinnis (wyjątek, na czas rozrodu ryby dobierają się w pary i inkubacją zajmują się samica i samiec)
• Xenotilapia sima
• Xenotilapia bathyphilus
• Callochromis pleurospilus
• Callochromis macrops

Wybrane gatunki żyjące w parach (inkubacją ikry i narybku zajmują się obydwoje rodzice):

• Xenotilapia papilio
• Xenotilapia sp.” papilio sunflower”
• Xenotilapia spilopterus
• Xenotilapia sp. “fluorescent green”
• Asprotilapia leptura

Gatunki agresywne:

• Xenotilapia papilio
• Xenotilapia sp.” papilio sunflower”
• Asprotilapia leptura
• Callochromis macrops

Gatunki spokojne:  

• Xenotilapia nigrolabiata “red princess”
• Xenotilapia bathyphilus
• Xenotilapia sima
• Xenotilapia flavipinnis

Krótka charakerystyka gatunków pielęgnic „piaskowych” hodowanych w akwariach:

• Aulonocranus dewindti (wielkość do 14 cm; żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica; kopie w piasku, „pierzastopłetwe”)
• Callochromis macrops (wielkość do 14 cm; żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, kopie w piasku)
• Callochromis pleurospilus (wielkość do 10 cm; żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica)
• Cyathopharynx foae (wielkość do 22 cm; żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, buduje duże konstrukcje z piasku, „pierzastopłetwe”)
• Cyathopharynx furcifer (podobne wymagania jak u C. foae)
• Ectodus descampsii (wielkość do 13 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, kopie w piasku)
• Enantiopus sp. kilesa (podobne wymagania jak u Xenotilapia (Enatiopus) melanogenys)
• Ophthalmotilapia boops (wielkość do 14 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, potrzebuje dużo wolnej przestrzeni, rewiry w pobliżu kamieni, „pierzastopłetwe”)
• Ophthalmotilapia nasuta (wielkość do 20 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, kopie w piasku, „pierzastopłetwe”)
• Ophthalmotilapia ventralis (wielkość do 14 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, „pierzastopłetwe”)
• Xenotilapia flavipinnis (wielkość do 10 cm, podczas rozrodu dobiera się w pary, inkubacją ikry i narybku zajmują się obydwoje rodziców)
• Xenotilapia sp. „fluorescent green” (wielkość do 10 cm, żyje w parach, inkubacją ikry i narybku zajmują się obydwoje rodziców)
• Xenotilapia (Enatiopus) melanogenys (wielkość do 15 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, kopie kratery)
• Xenotilapia nigrolabiata „red princess” (wielkość do 12 cm, żyje prawdopodobnie w parach lub małych grupach, inkubacją ikry zajmuje się samica)
• Xenotilapia ochrogenys (wielkość do 12 cm, żyje w haremach, inkubacją ikry zajmuje się samica, kopie małe dołki)
• Xenotilapia sp. „ochrogenys ndole” (podobne wymagania jak u X. ochrogenys)
• Xenotilapia papilio (wielkość do 11 cm, żyje w parach, inkubacją ikry i narybku zajmują się obydwoje rodziców)
• Xenotilapia sp. „papilio sunflower” (podobne wymagania jak u X. papilio)
• Xenotilapia spilopterus (wielkość do 11 cm, żyje w parach, inkubacją ikry i narybku zajmują się obydwoje rodziców).
  

    Pielęgnice piaskowe urzekają nas swoją delikatnością, pięknem oraz bardzo ciekawymi zachowaniami w akwarium. Dlatego też coraz więcej akwarystów chce hodować te ryby w swoich zbiornikach, chociaż nie należą one do łatwych w pielęgnacji. Mam nadzieję że mój artykuł będzie pomocny w przygotowaniu i rozpoczęciu przygody z tymi ciekawymi rybami. W artykule wspomniałem również o gatunkach które są u nas znane i dostępne, co jak myślę, pozwoli na właściwy wybór interesujących nas ryb oraz właściwe połączenie ich w akwarium.



Literatura:

• Ad Konings ., 2002. Pielęgnice – moja pasja, Cichlid Press – Tigra System Polska, Piaseczno
• Ad Konings ., 1998. Tanganyika Cichlids in their natural habitat, Cichlid Press, St.Leon- Rot
• Siegfried Loose., 2006. Fadenmaulbrüter im Tanganjikasee. Labensräume, Arten, Pflege und Zucht, Dähne Verlag

Czasopisma:

• miesięcznik Nasze Akwarium, Mierzeńska M.,2007, Nr 85., Rodzaj Xenotilapia, Boulenger, 1899., str. 17–22.

Interent:

• http//www..cichlidae.com forum: Lake Tanganyika Sand-dwellers and Featherfins
• http//www.tanganyika-cichlids.com